Superintendente Xefi Orlando Gomes, Tinan 2 Lidera Unidade Espesial Polisia

DEPOIS simu knaar husi Komandante Unidade Espesial Polisia (UEP) tuan, Superintendente Xefi, Afonso dos Santos, Komandante UEP foun, Orlando Gomes ho matenek no esperiensia neebe nia iha halao knaar ho lema neebe UEP sempre kumpre “Não somos perfeito, mas sim somos treinados, para exercer as nossas funções”.

UEP sempre kumpre sira nia lema nee iha sira nia knaar loron-loron, hodi fo seguransa ba komunidade sira atu moris hakmatek iha pais ida nee.

“UEP sempre kumpre nia lema nee liu husi formasaun no treinamentu sira, hodi pratika ba asegura povu no estadu Timor Leste. Nudar autoridade seguransa estadu sempre apoiu seguransa ba ita nia povu sira atu moris iha situasaun neebe hakmatek,” dehan Komandante UEP, Superintendente Xefi, Orlando Gomes hafoin komemora serimonia aniversariu UEP ba dala 13 iha Kuatel Jeral UEP, Bairo Pite, Dili, 16 Agostu 2022.

Iha serimonia nee, Komandante Jeral PNTL, Komisariu Faustino da Costa husu ba governu atu kontinua apoiu fasilidade adekuadu ba PNTL liu-liu UEP atu bele halo intervensaun no kombate krime sira iha sosiedade nia leet.

“Hau sempre dehan beibeik limitasaun ba PNTL mak ligadu ba iha servisu ho diak. Tanba nee, hau husu governu kontinua apoiu PNTL entermus fasilidade neebe adekuadu, nunee PNTL liu-liu UEP bele halo sira nia servisu ho diak,” katak Faustino.

Governu iha politika diak hodi dezenvolve PNTL no kontinua aloka orsamentu kada tinan, nunee Komando PNTL tenta jere hodi kontinua dezenvolve PNTL liu-liu UEP, nunee bele asegura seguransa ba povu ho diak.

Orlando Gomes nudar autoridade seguransa estadu hetan fiar husi Komando Jeral PNTL iha tinan 2020, hodi asumi knaar nudar Komandante UEP. Tantu ho matenek no esperiensia neebe nia iha,  Likisa oan nee halao nia knaar hodi lidera UEP durante tinan 2 nia laran ho diak.

Bainhira hasoru malu ho diariu nee iha nia knaar fatin, mane bonitu ho zodiak LEO nee esplika nia knaar loron-loron nian nudar Komandante UEP. Agora daudaun nia komanda membru UEP hamutuk 716 kompostu husi Bataláo Orden Publiku (BOP), Komando Espesial Polisia (COE), Corpu Seguransa Sosial (CSP), no seksaun ida hanaran Explosive Ordinance Disposal (EOD).

“Hau nia atividades loron-loron mak hanesan halo kontrolu ba membrus sira, ekipamentus pesoal, fasilidade hotu iha unidade ida nee, halo jestaun operasaun no administrasaun hodi responde ba situasaun seguransa, atende karta korespondensia no halo planu operasaun preventiva ba krimi sira, halo planu treinamentu ba membrus sira iha sub unidades nomos elabora regulamentu internu UEP nian hodi bele halo servisu tuir ordem,” nia realsa.

Iha tempu okupasaun Indonezia, Orlando involve iha rede klandestina hahu iha tinan 1990 hanesan estafeta informasaun iha Zona Nicolau Lobato. Iha tinan 1997 nomea hanesan Xefi Seksaun Ajitasaun propaganda Politika Juventude Estrutrura Zona Nicolau Lobato no Xefi Seksaun Finansas Juventude iha Sub Rejiaun 13 to’o tinan 1999.

***

ORLANDO Gomes, Lic. Dir, moris iha Likisa, 15 Agostu 1971. Aifuan domin hosi Armindo Gomes (Atsabe-Ermera) no Angelina Gomes (Bazartete-Likisa). Orlando kaben ho Esmeralda da Conceição Ribeiro Silva. Agora daudaun sira iha oan nain 8 kompostu mane 5 no feto 3. Oan nain 8 nee mak hanesan, Basilio Gomes da Silva, Flavio da Silva Gomes, Ricardo Gomes da Silva, Enilda Gomes da Silva, Zeferino Gomes da Silva, Leonildo Gomes da Silva, Delcia Gomes da Silva no Auxilia Gomes da Silva.

Bainhira nia sei kiik gosta halimar tebe bola hamutuk ho kolega sira, maibe bola neebe sira uza mak aruma surat tahan ka plastik kumu hamutuk kesi ho boraixa depois mak joga.

Nudar Timor-oan neebe iha esperiensia barak, esperiensia midar no moruk iha pasadu, liu husi oportunidade ida nee hakarak husik hela mensajen ba joven sira hotu iha teritoriu tomak katak, uza oportunidade diak iha tempu ukun rasik aan nee hodi foka liu ba eskola, tanba nasaun buat ida neebe mak nonok iha fatin, maibe atu halo nasaun moris no furak presiza eskola, presiza matenek hodi bele lori nasaun nee ba oin.

“Iha momentu neebe diak hodi estuda makaas atu bele dezenvolve no kria servisu oin-oin tuir kapasidade ka abilidade neebe hetan durante estudu. Timor Leste sai nasaun neebe morin iha mundu mak presiza joven sira nia kontribuisaun hodi hari pas no dame iha rai laran,” hatete Orlando.

Atu nasaun nee hetan pas no estabilidade, Orlando dehan, savi importante mak joven sira. Nasaun nee hamriik liu husi sofrimentu oin-oin. Timor oan rihun ba rihun mak lakon vida. Tanba nee, joven sira tenki hamriik metin hodi respeitu ba valor nasaun nian mak liu husi unidade ida deit hodi kria pas, hakmatek iha nasaun doben Timor Leste.

Matenek no esperiensia neebe Orlando iha hetan husi edukasaun formal no non formal. Iha tinan 1986, remata estudu iha eskola primaria Tibar/Bazartete. Iha tinan 1989 remata eskola pre-sekundaria No.2 Comoro-Dili no tinan 1992 remata eskola Sekundaria São Pedro Comoro-Dili. Iha tinan 1995, remata eskola Institutu Pastoral Filial Dili no iha tinan 2010 remata estudu Strara Satu (S1) iha Universidade da Paz (UNPAZ). Depois kontinua estudu mestradu iha UNPAZ no agora dadaun ezame hela tesis mestradu Direitu iha UNPAZ. Edukasaun non formal mak tuir formasaun profisional iha rai laran no rai liur durante servisu iha PNTL.

Kareira profisional neebe halao molok tama Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) mak hanesan iha tinan 1993-1994 nudar Visi Juventude Katolika Sentro Pastoral Tibar, iha tinan 1994 Xefe Juventude Katolika Sentro Pastoral Tibar, iha Tinan 1994 hanesan membru steering komite Kadalak sorumutuk São João de Brito Likisa, iha tinan 1997 servisu hanesan Departementu Relijiaun Katolika Likisa no tinan 2000 tama polisia hanesan rekruta Ajente iha Akademia Polisia Komoro Dili.

Iha fulan Novembru tinan 2000 to’o Fevereiru 2001 hanesan membru patrulhamentu iha Eskuadra Likisa, iha Marsu tinan 2001 servisu hanesan Investigasaun Kriminal iha Komandu Distritu Likisa. Iha Julhu tinan 2001 nomea hanesan Komandante Eskuadra Bazartete, iha Janeiru tinan 2002 nomea hanesan Komandante Eskuadra Likisa, iha Junhu  tinan 2002  nomea hanesan Adjuntu Komandante Distritu Likisa. Iha tinan 2003 hetan fiar husi Ministru Interior no Komando Jeral hodi nomea hanesan Komandante Distritu Likisa, iha Novembru tinan 2003 transfere ba Komando Jeral hanesan Ofisial Dia no servisu hamutuk iha NOC. Depois krizi 2006 ordem servisu husi Komando Jeral PNTL hodi tranfere ba fali Komandu Distritu Likisa hanesan Komandante Operasaun Likisa, iha tinan 2010 hetan promosaun ho postu Superintendente no hetan fiar husi Komando Jeral PNTL hodi nomea hanesan Komandante PNTL Distritu Ainaro to’o tinan 2015. Iha tinan 2017 Komando Jeral PNTL nomea hanesan Xefi Departementu Justisa PNTL, iha tinan 2019 nomea hanesan Segundu Komandante Unidade Especial Polisia, iha tinan 2020 hetan fiar husi Komando Jeral PNTL hodi nomea hanesan Komandante Unidade Espesial Polisia to’o agora.

(eme)

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here