DILI, STLNEWS.co – Visi Ministra Solidaridade Sosial no Inkluzaun (MSSI), Ceu Brites espesialmente loke workshop sensibilizasaun konaba Ema ho Defisiensia ba Polisia Nasional Timor Leste (PNTL).
“Agredese ba konvite atu bele halo abertura ba kolokiu importante ida nee, hodi hasae konhesimentu konaba asuntu defisiensia ba PNTL, tanba MSSI rekonhese papel Programa Dezenvolvimentu Polisia Timor Leste (PDP-TL),” dehan Visi Ministra Sosial, Ceu Brites iha abertura workshop sensibilizasaun konaba Ema ho Defisiensia ba PNTL iha Akademia PNTL, Komoro, Dili, Tersa (26/9/2023).
Visi Ministra Sosial, Ceu Brites rekonese papel PDP-TL importante tebes iha Timor Leste hodi apoiu ofisial no komandante polisia sira, liu-liu oinsa fo suporta ba grupu neebe vulneravel liu, no MSSI mos hakarak rekonhese Raes Hadomi Timor Oan (RHTO), nudar organizasaun nasional ba Ema ho Defisiensia iha Timor Leste neebe sai nudar pioneru ba servisu dezenvolvimentu inklusivu barak iha Timor hamutuk ho MSSI no parseiru sira seluk.
“Hau hakarak mos kongratula RHTO ba servisu sensibilizasaun ba asuntu defisiensia iha setor hotu-hotu durante tinan barak,” hatete Visi Ministra Ceu Brites.
Nia hatutan tan katak MSSI nuudar Ministeriu prinsipal neebe dezenvolve no implementa politika inkluzaun defisiensia no programa protesaun sosial. Iha IX Governu Konstitusional nee, MSSI iha komitmentu hodi apoiu implementasaun politika ba promosaun no protesaun direitu Ema ho Defisiensia liu-liu ba implementasaun Planu Asaun Nasional ba Ema ho Defisiensia (PAN-EhD 2021-2030) neebe sai nudar komprimisu hosi ministeriu 11 ida ho mekanismu implementasaun neebe diak, tamba servisu hamutuk ho organizasaun ba Ema ho Defisiensia.
“MSSI iha programa atu lao tuir prinsipiu inkluzaun defisiensia katak,” nothing about us without us” no asegura katak programa sira sei la husik ema ida iha kotuk. Ita mos agradese, tanba depois de luta tinan naruk, finalmente Timor Leste Ratifika Konvensaun Internasional ba Direitu Ema ho Defisiensia (UNCRPD) iha 17 Janeiru 2023,” tenik Vise Ministra Ceu Brites.
Tamba nee, katak Visi Ministra Sosial, Ceu Brites, atividade ida nee importante tebes ba membru PNTL, liu-liu servisu ba protesaun vitima (UEV/VPU) atu bele hatene oinsa fo suporta ba vitima ho defisiensia neebe hasoru violensia domestika no violensia seksual atu bele asesu ba justisa ho digno, prinsipal liu iha prosesu investigasaun no prosesu julgamentu iha tribunal no oinsa uza lingua sinais ka lian jestual.
“Iha loron Sabadu (23/9/2023) hau partisipa iha serimonia komemorasaun loron internasional ba Lian jestual iha Suku Fatukero, Postu Administrativu Railaco, Munisipiu Ermera. Ita sente orgulhu tamba Timor Lese iha nia lian jestual rasik. Wainhira servisu ho vitima defisiensia tilun iha tradutor ba lian jestual hodi fasilita komunikasaun, oinsa uza letra Braille, wainhira servisu ho vitima defisiensia matan no oinsa suporta maluk sira ho defisiensia mental ou psikososial,” dehan Visi Ministra Sosial, Ceu Brites.
Tamba nee, Visi Ministra Sosial, Ceu Brietes husu ba PNTL tenki iha tradutor ba lian jestual nee, nunee fasil bainhira iha kazu sira neebe imvolve Ema ho Defisiensia, liu-liu iha parte investigasaun nian.
Entretantu, Komandante Jeral PNTL, Komisariu Henrique da Costa iha ninia diskursu dehan, atividade workshop ida nee importante tebes ba PNTL, liu-liu ba komandante sira iha nasional no munisipiu.
Tamba nee, nia husu workshop hanesan nee la bele para iha nee deit, maibe tenke kontinua iha munisipiu sira.
Nunee mos Diretor RHTO, Joaozito Dos Santos no Komandante PDP-TL, Daren Booy hato’o mos lianfuan motivasaun ba membru PNTL sira atu dezenvolve papel importante ida nee.
(mik)