DILI, STLNEWS.co – Parlamentu Nasional (PN) halo abertura primeira sesaun lejislativa ba VI Lejislatura, Bankada Partidu Libersaun Popular (PLP) konsidera Prezidente Republika (PR) Jose Ramos Horta la valoriza segundu orgaun soberanu, tanba la marka prezensa atu hatoo diskursu ba estadu.
Visi Prezidente Bankada PLP, Helder Freitas dehan, sesaun abertura ba primeiru sesaun lejislativa iha VI Lejislatura, iha okaziaun ida nee Bankada PLP senti ondradu hodi kompri obrigasaun Politiku Konstitusional mai husi vontade popular povu TL neebe depozita sira nia konfiansa ho porsaun kadeira 4 ba Partidu PLP, hodi hola parte iha VI Lejislatura ida nee.
“Ita nia abertura primeiru sesaun lejislativa iha VI Lejislatura nee rasik, ita halo abertura ida neebe obriga aan deit, Prezidente Republika rasik la fo importansia ba segundu orgaun soberania. Ita nia sistema sei semi presidensialista, Presidente Republika nudar Xefi Estadu, ita iha MNEK bele asumi hela responsabilidade balun duke asuntu kiik sira PR mak tau fali ba nia preokupasun,” dehan nia iha PN, Segunda (18/09/2023).
Nia afirma, PN ho PR tenke iha relasaun institusional neebe diak entre, oragaun rua nee, hanesan reprezentante povu, Bankada PLP kontinua preokupa ho situasaun sira neebe kontinua mosu iha kualker governasaun iha TL durante tinan barak nia laran.
Nia afirma, nudar fiel depozitariu neebe povu tau konfiansa, PN iha dever kondus destinu TL nian no tau konsiderasaun aas ba espetativa lejitima husi povu neebe fo ona fiar. Nunee ohin kumpre inisiu ba premeiru sesaun lejislativa iha VI Lejislatura, relevante hanoin hikas dalan neebe prekore ona dezde tinan barak nia laran, laos tempu fasil maibe, tempu neebe difisilmente haluha iha futuru.
Nia tenik, defaktu ohin PN hahu premeiru sesaun lejislativu iha VI Lejislatura, tuir Konstituisaun artigu 92 neebe difini PN mak Orgaun Soberania Republika TL, neebe representa ema Timor oan tomak iha kbiit halo lei, fiskaliza no foti dezsaun politka. Banhira Timor Lorosae restaura nia independensia.
“Liu ona dekada rua ita hotu akompana prosesu hari Estadu no hari Nasaun, lisaun barak mak ita aprende, pelo faktu Timor-Lorosae sai referensia ba nasaun barak iha mundu, por um lado, mas por outro lado ita husik exemplu no pratika ladiak barak, alias dezneesesaria, ita husik ba ita nia oan no beioan sira,” afirma nia.
Nia sublina, durante tinan 20 TL lakon tempu barak ba konjuntura politiak, konstelasaun politika, krize porlitika, impasse politika, inserteiza juridiku ho nia fraziliddade iha Estado Direitu Demokratiku neebe lider estoriku sira rasik mak husik hela, hodi sai preokupasaun ba sosiadade sira nia moris iha inserteza nia laran iha ambitu estadu no nasaun.
(dom)
