Ekonomia Azul TL-Australia Iha Fronteira, Ho Indonezia Prosesu Lao

DILI, STLNEWS.co – Xefi Ezekutivu Kay Rala Xanana Gusmão katak, ba iha Lisboa koalia konaba Ekonomia azul, ASEAN azul, tanba illa estadu, neebe haleu ho tasi, Timor hamutuk ho illa sira seluk, husu boot, komunidade internasional bele apoia ba estadu illa sira hodi iha kbiit.

Timor defende iha anklus, konvensaun nasaun unidas kona ba tasi, no direitu internasional katak, rai hotu iha direitu esplora riku soin, maibe dever tau matan ba ambiente.

“Ekonomia azul kona ba Australia, ita iha ona fronteira ho Indonezia ita hahu daudaun. Ita husu boot bele hotu lalais, tanba hotu ona ho Indonezia ita iha kbiit atu defende ita nia tasi neebe daudaun nee ema mai naok ikan”, informa Xefi Governu Kay Rala Xanana Gusmão ba jornalista sira iha Aeroportu Internasional Nicolao Lobato Komoro, Kinta (12/10/2023).

Xanana kestiona, ema mai naok ikan, ikus hili deit boot hodi faan, kiik sira mate soe fali ba tasi laran.

Hanesan iha fulan Agostu tinan kotuk, PM Xanana aviza ona ba F-FDTL atu prepara aan hodi defende rikusoin, defende tasi, neebe fo moris ba ikan no seluk tan.

Ekonomia Azul mos PM Xanana temi ba Atauro, i apresia populasaun Atauro, ho medidas tara bandu, lafokit arbiru biodiversidade, iha tasi laran, nunee moris barak tan.

Tinan kotuk iha Setembru no Outobru PM Xanana bolu joven universidade balu lao ho roo hodi haree, tanba nee presiza proteje i Indonezia mos sei proteje.

Tanba iha Atauro sei prezerva no rai barak sei prezerva diak, tanba nee husu ba joven no populasaun tomak atu fo hatene ba malu labele soe plastiku arbiru.

PM Xanana sei lori asuntu nee ba Konselhu Ministru, atu haree kestaun nee.

PM kestiona mos, lideransa autoridade lokal sira, laharee no kontrola populasaun sira soe plastiku arbiru ikus ba hotu tasi laran, tanba nee husu ba autoridade lokal sira no mos ba populasaun tomak atu kontrola labele soe plastiku arbiru, tanba sei estraga tasi no ikan.

Nunee mos Visi Ministru Asuntu Parlamentares, Aderito Hugo hatete, koalia ba ekonomia azul, bainhira IX Governu aprezenta modelu reforma rejiaun administrativa Oekusi ho zona ekonomia merkadu espesial iha lejislasaun nee iha hela faze diskusaun refleta ba situasaun nee katak iha zona ekonomia merkadu espesial nee, labele deit konsentra iha fatin ida, maibe fo oportunidade atu governu sentral, atu define mos parte balu sai, zona ekonomia espesial, hanesan Atauro ba futuru bele orienta ba zona espesial ba deit biodiversidade ba ekonomia azul nian.

Tuir nia, razaun haree espasu ida nee hakarak tama ba zona merkadu espesial, tanba movimentu mundial ka global ba kestaun prevensaun ba biodiversidade, i Atauro hanesan PM Xanana hatete ona hakarak orienta ba zona ekonomia espesial, ba ekonomia azul, neebe PM rasik lidera tema nee.

(gui)

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here