Lei Organika IX Governu, Aprova Reflete Programa

DILI, STLNEWS.co – Reuniaun Konselhu Ministru aprova ona lei organika IX Governu neebe reflete ba programa governu nian, aprova unaminidade iha Parlamentu Nasional (PN) semana kotuk.

Tuir Xefi Bankada PD Antonio da Conceição katak, lei organika objetivu atu fahe servisu ba membru governu sira, i deskreve idak-idak nia responsabilidade.

“Lei organika konstitui baze hodi halo preparasaun Orsamentu Jeral Estadu, i lei organika nee rasik reflete programa governu neebe aprova iha PN”, katak Xefi Bankada PD, Antonio da Conceição liu telefone iha Dili, Tersa nee (25/07/2023).

Antonio hatete, lei organika importante hodi deskreve funsaun kada membru governu sei halao, nee normal, neebe governu hotu halo depois membru sira hatene responsabilidade.

Ligadu mos ba ida nee, lagalmente eziste ona hanesan governu depois programa aprovadu, tanba nee tenki halo lei organika hodi defini responsabilidade, maibe kontempla mos responsabilidade ba planu sira neebe hatur iha programa.

Nia hatete, rona iha tempu badak governu sei submete Orsamentu Retifikativu (OR) atu bele hahu ka adapta ba estrutura governu neebe iha, maibe OR signifika sira seidauk bele mos atu halo loos hanesan estrutura neebe governu daudaun iha, OR atu kada ministeriu ida-idak bele hanoin prioridade saida mak atu halo tuir kompromsu governu nian.

“Hau esperansa i ami apoia total ba governu demokratika aliansa, entre CNRT-PD, espetativa OR mai laos deit preve orsamentu suporta lalaok instituisaun, maibe prioridade tuir Primeiru Ministru estabelese, 120 dias”, tenik Kalohan.

Entretantu tuir komunikadu Primeiru Ministru Xanana Gusmão neebe STL asesu haktuir, Konselhu Ministrus halao sorumutu iha Palásiu Governu, halo aprovasaun ba projetu Dekretu Lei ba estrutura organika IX Governu Konstitusional.

Estrutura organika IX Governu, define atribuisaun neebe halao husi Ministeriu ida-idak no atribui kompetensia ba membrus governu, tuir prioridades hatuur ona iha Programa.

Komunikadu nee haktuir, governu konstitui husi Primeiru-Ministru, Vise-Primeirus-Ministrus, Vise-Ministrus no Sekretárius Estadu.

Governu integra Vise-Primeiru-Ministru rua, a) Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntus Ekonomikus no Ministru Turizmu e Ambiente, b) Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntus Sosiais no Ministru Dezenvolvimentu Rurál e Abitasaun Komunitaria.
Governu integra Ministrus hanesan tuir mai nee, a) Ministru Prezidensia Konsellu Ministrus, b) Ministru Finansas, c) Ministru Negosius Estranjeirus no Kooperasaun, d) Ministru Justisa, e) Ministru Administrasaun Estatál, f) Ministru Saude, g) Ministru Edukasaun, h) Ministru Ensinu Superior e Siensia, i) Ministru ba Asuntus Kombatentes Libertasaun Nasional, j) Ministru Obras Publikas, k) Ministru Transportes e Komunikasoins, l) Ministru Komersiu e Industria, m) Ministru Agrikultura, Pekuaria, Peska e Florestas, n) Ministru Defeza, o) Ministru Petroleu e Rekursus Minerais, p) Ministru Interior, q) Ministru Solidariedade Sosiál e Inkluzaun, r) Ministru Juventude, Desportu, Arte e Kultura, s) Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku.

Enkuantu ministru balun, bainhira halao sira nia funsaun sei hetan tulun husi Vise-Ministrus no Sekretarius Estadu, a) Ministru Prezidensia Konsellu Ministrus sei hetan tulun husi Vise-Ministru Asuntus Parlamentares, Sekretariu Estadu ba Komunikasaun Sosial no husi Sekretaria Estadu Igualdade, b) Ministru Koordenadór Asuntus Ekonomikus, sei hetan tulun husi Sekretariu Estadu Formasaun Profisional no Empregu no husi Sekretariu Estadu Kooperativa, c) Ministra Finansas sei hetan tulun husi Vise-Ministru Finansas, d) Ministru Negosius Estranjeirus no Kooperasaun, sei hetan tulun husi Visi-Ministra ba Asuntus ASEAN, e) Ministru Justisa, sei hetan tulun husi Vise-Ministru ba Fortalesimentu Institusional no Sekretariu Estadu Terras e Propriedades, f) Ministru Administrasaun Estatal, sei hetan tulun husi Vise-Ministru Administrasaun Estatal, Sekretariu Estadu Asuntus Toponimia no Organizasaun Urbana no Sekretariu Estadu Dezenvolvimentu Komunitariu, g) Ministra Saude, sei hetan tulun husi Vise-Ministru ba Fortalesimentu Institusional Saude no Vise-Ministru ba Operasionalizasaun Ospitais, h) Ministra Edukasaun, sei hetan tulun husi Sekretáriu Estadu Ensinu Sekundariu Jerál no Ensinu Sekundáriu Tekniku-Vokasional, i) Ministru Asuntus Kombatentes Libertasaun Nasionál sei hetan tulun husi Sekretariu Estadu Veteranus, j) Ministru Obras Públikas, sei hetan tulun husi Vise-Ministru infraestruturas no Sekretariu Estadu Eletrisidade, Bee no Saneamentu, k) Ministru Komersiu no Industria sei hetan tulun husi Vise-Ministru Komersiu, l) Ministru Agrikultura, Pekuaria, Peska e Floresta sei hetan tulun husi Sekretariu Estadu Peskas, Sekretariu Estadu Pekuaria no Sekretáriu Estadu Florestas, m) Ministru Interior, sei hetan tulun husi Sekretariu Estadu ba Protesaun Sivil, n) Ministra Solidariedade Sosial no Inkluzaun, sei hetan tulun husi Vise-Ministra Solidariedade Sosial no Inkluzaun, o) Ministru Juventude, Desportu, Arte no Kultura, sei hetan tulun husi Sekretariu Estadu Arte no Kultura.

Iha reuniaun KM nee mos, analiza aprezentasaun Ministériu Finansas, kona ba projetu Proposta Lei ba alterasaun dahuluk ba Lei nu. 15/2022, loron 21 fulan Dezembru, kona ba Orsamentu Jeral Estadu ba tinan 2023 no ba Lei nu. 2/2022, loron 10 fulan-Fevereiru, kona-ba enkuadramentu Orsamentu Jeral Estadu (OJE) no Jestaun Finanseira Publika.

Entretantu Primeiru Ministru Xanana Gusmão segunda nee hatete, sira hela hela debate lei organika governu tanba nee depois aprova sei haree ba Orsamentu Retifikativu.

(gui)

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here