DILI, STLNEWS.co – Estabelese Sentru Kardiolojia iha Timor-Leste nee importante tebes, atu nunee bele redus pasiente sira ba iha rai liur.
Lia hirak nee hatoo husi Diretor Jeral Servisu Kooperativu iha Ministeriu Saude, Marcelo Amaral ba jornalista sira iha Ministeriu Saude Kaikoli, Segunda (24/07/2023).
Nia informa, konaba sentru kardelojia primeiru nee, halo negosiasaun uluk ho klinika kardeolojia IHEAL iha Malazia, mai ho proposta balun.
Nia afirma, maibe senti katak, husi opsaun ida deit labele hola desizaun neebe mak diak, entaun ekipa tekniku neebe kompostu ho enjenheiru no doutor espesialista sira ba fali Indonezia, atu haree estabelesimentu klinika kardiolojia iha Indonezia, atu nunee halo komparasaun ida diak liu atu hola desizaun.
“Investimentu tenki integradu atu ita labele haluha buat ruma iha prosesu, tanba klinika kardiolojia ho onkolojia importante atu redus transferensia moras ba rai liur, nee hanesan prioridade ba IX Governu Konstitusional,” dehan nia.
Nia afirma, kompromisu neebe IX Governu Kontitusional hatoo nee, tanba haree ba kustu tratamentu pasiente ba rai liur tinan-tinan aumenta. Tinan ida nee tuir kalkulasaun bele too 15 milhoens ba iha pasiente traferensia kompara ho tinan rua ka tolu liu ba, foin mak 7 milhoens, maibe agora sae makaas.
Nia akresenta, maibe sira prefere fatin balun iha mos Lahane, MS halo hela esplorasaun atu bele estabelese iha neeba. Tinan ida nee aloka osan oituan US$ 1.2 milhoens, maibe teknikamentu seidauk iha desizaun serteza, nee mak hein hela atu halo nusa para bele utiliza osan nee.
“Iha tinan nee automatikamente iha ona desizaun klaru, atu nunee hahu investimentu ba iha klinika kardiolojia nee,” katak nia.
Nia dehan, kalkulasaun atu bele estabele klinika kardiolojia nee bele too US$ 10 milhoes, tanba aparelus sira nee laos baratu, laos deit aparelu, mai atu treinamentu ema, kontratu mediku espesialialista sira, tuir tarjetu katak, tinan ida tinan rua nia laran bele halo ona operasaun iha rai laran.
Iha fatin hanesan, Diretor Klinika HNGV, Marcelino Correia informa, Konselhu Diretivu Hospital Nasional Guido Valadares desidi sala Intensif Cardio Center (ICCU) neebe mak iha HNGV nee hodi utiliza fo baixa ba pasiente sira neebe mak ho moras kardio, tanba pasiente barak liu.
Nia informa, inisiu sala ida halo nee atu uza ba kardio ka kurasaun nian, tanba nee mak dezde kedas fatin halo hodi tau naran ICCU, intensif Cardioku center nian.
Nia dehan, fatin nee la sufisiente liu-liu iha HNGV, tanba pasiente mai iha emerjensia nee barak liu, entaun afeta ba numeru kama neebe mak iha atu responde ba pasiente neebe barak. Automatikamente utiliza fatin ida nee hodi fo baixa ba moras seluk.
“Depois lao konselhu haree katak, moras kardiolojia mos barak baixa iha nee, entaun konselhu iha hanoin ida diak liu konsentra iha fatin ida, sira neebe mak ho moras kardio nee baixa hotu iha ICCU, ” dehan nia.
Nia afirma, neebe hein hospital Lahane neebe mak utiliza ba sentru kardiolojia nee mak prontu ona, entaun bele muda fali sira ba iha neeba.
Aleinde nee, Primeiru Ministru Xanana Gusmão hatoo liu husi deklarasaun, iha setor saude, governu sei kontinua implementa politika nasional saude no planu estratejiku nasional ba setor saude 2011-2030, hodi masimiza esforsu hotu atu bele garante prestasaun servisu neebe diak liu, nunee mos atu loke luan ka generaliza asesu ba kuidadu saude ho kualidade.
“Hadia prestasaun kuidadu mediku iha Hospital Nasional Guido Valadares, iha espesialidades oin-oin, ho tan mediku no tekniku espesializadu, atu bele hahu halo tratamentu ba moras sira neebe mak normalmente tenki ba iha rai liur,” haktui nia.
(nat)
