DILI, STLNEWS.co – Tuir Xefi Interinu Sentru Saude Komoro informa, hahu husi fulan Janeiru too Fevereiru tinan nee, rejista moras neebe makaas mak hanesan moras Infesaun Respiratória Aguda (IRA ka sigla indonézia ISPA) nomos moras sira seluk.
“Moras ISPA nee iha numeru 13.653, kulit 3030, diarea 2208 no hipertensi hamutuk 1205. Moras hirak nee afeita ba labarik kiik nomos ema boot sira. Moras ISPA nee la haree ba idade kiik ou idade boot, nee kualker ema kuandu nia imunidade ladun makaas nia sofre mos moras neebe normalmente aas iha Sentru Saude Komoro liu-liu ba atendimentu neebe ami halo mak moras ISPA, moras kulit no moras hipertensi, moras sira ne’e mak duante nee ami fo atendimentu,” hatete Vicente Quintão ba jornalista iha Sentru Saude Komoro, Segunda nee (10/04/2023).
Nia esplika, kauza husi moras ISPA nee mak liga ba ambiente neebe mak komunidade sira hela ba no klima neebe mak lao iha nasaun nee, hanesan bai loron troka ba iha udan nunee la kondis ho ema nia kondisaun fiziku neebe iha, nunee iha tempu ruma bele afeitadu ba moras refere.
“Atu halo revensaun ba moras nee mak, se karik ita sai husi uma ba halo atividade ruma iha tempu bai loron ou tempu udan, atu bele prevene aan iha moras hirak nee mak dalan diak ita uza maskara nunee bele taka ita nia ibun, bainhira anin huu mai rai rahun labele tama direita iha ita nia respiratoriu ou ita nia pulmaun, unklui mos ita uza maskra nee, dalan diak ida mak ita prevene ema seluk nia moras labele kona fali ita, no fase ita nia liman mos bainhira prepara hahan ruma atu han, no kuidadu mos ita nia ambiente,” nia dehan.
Nia katak, daudaun nee iha Sentru Saude Komoro mos baixa hela pasiente hahu husi labarik kiik too iha ema boot, liu-liu ba labarik sira, tanba daudaun nee tempu ba moras diaréia nomos moras balun liga ba iha moras dengue.
“Iha fulan Janeiru too fulan Fevereiru ita rejista asidente trafegu 1193, pneumonia 1417, conjunctivitis 1035, malnutrisaun 941, nomos Tuberkolozu (TBC) hamutuk 111,” nia haktuir.
Iha fatin ketak, Diretor Klinika Bairu Pite Inacio dosa Santos informa, iha klinika Bairu Pite moras neebe aas mak ISPA.
“Iha ami nia klinika durante fulan Marsu nee rejistu kazu ISPA hamutuk 525 pasiente, depois tuir mai mak moras pneomonia no moras sira seluk,” dehan nia.
Nia hatutan, moras ISPA nee mosu tanba kauza husi rai rahun, neebe bainhira sai presiza uza maskara mak hodi sai ba fatin publiku sira.
(nat)
