DILI, STLNEWS.co – Problema oituan iha sistema dijital makina hasai x-ray nia, maibe laos makina mak aat, kuaze fulan tolu ona.
Kestaun nee hatoo husi Diretora Ezekutiva Ospital Referal Maubesi, Gabriella Magno, konaba makina hasai x-ray nee iha problema oituan, laos makina mak aat, maibe agora dijitalisaun nee mak iha problema oituan, ninia dijitalisaun nee aat kuaze fulan tolu ona, too agora seidauk diak.
“Ami nia tekniku sira koko atu hadia maibe la diak, no ami mos liga ona ba nasional sae mai labele fo solusaun, depois iha semana kotuk mos ami liga ba iha kompanhia neebe mak hatama sasan nee mai, entaun sira halo duni online atu rezolve makina nee, maibe sei laiha solusaun nafatin,” dehan nia ba jornalista liu husi telefone, Tersa (14/03/2023).
Nia hatutan, neebe husi dirasaun hospitalar kontinua kontaktu nafatin ho kompanhia nee, tanba makina nee presiza ninia pasword, tanba bainhira hasai hamoos tiha, entaun presiza instala fali aplikasi ida nee.
“Durante fulan tolu nia laran nee pasiente neebe mak presiza atu hasai x-ray nee ami tenki haruka ba iha Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV) mak hodi hasai x-ray iha neeba,” nia afirma.
Iha fatin ketak, Diretur Nasional Servisu Apoia Hospitalar no Emerjensia iha Ministeriu Saude, Nilton da Silva informa, makina X-ray ida iha Baukau nee, x-ray ida boot, maibe nia setting metin hanesan mos x-ray boot neebe mak iha HNGV, neebe ninia manutensaun tinan-tinan ita sempre halo, iha tinan kotuk halo manutensaun regular hotu mak foin hetan problema iha sistema balun.
“Ida nee mak ohin hau koalia nee, problema iha sistema balun, entaun ita labele kobre iha tinan kotuk, entaun kompra fali ba tinan ida nee nia, entaun prosesu lao hela, maibe ninia funsaun tanba x-ray nee boot, maibe funsaun hotu laos la halo hotu, maibe funsaun baziku atu hasai x-ray nee halao hela,” dehan nia.
Nia afirma, konaba makina hasai x-ray aat nee hatoo mai iha dirasaun hospitalar, nia hatoo ona ba aprovizionamentu nee lao hela, agora hein orsamentu ba tinan ida nee nian, depois halo manutensaun, bainhira orsamentu sai ona mak bele kompra ba makina neebe mak aat nee.
“Manutensaun ba tinan ida nee ita hetan orsamentu nee iha US$ 220 mil, nee ba manutensaun tomak, neebe ho kustu ida nee ita bele dehan katak la sufisiente ba makina sira neebe mak kobre iha fasilidade sira hotu. Maibe ho esforsu neebe mak ekipa halao iha tinan klaran mak presiza, entaun ita hatoo fali pedidu ba,” tenik nia.
Nia afirma, makina hasai x-ray nia tipu nee hanesan ho iha Dili, nee laos movel, makina movel nee iha Maubesi mos avaria oituan husi ninia sistema dijital, neebe sira halo hela ligasaun ho kompanhia neebe mak oferese, hodi bele ajusta problema neebe mak iha hospital referal Maubisi.
Nunee mos Ministra Saude, Odete Maria Freitas Belo informa, manutensaun ba x-ray iha Baukau nee karik iha tinan kotuk, maibe sira mos iha makina modelu hanesan manual, uza manual nee lao hela, uza manual nee ho ninia objetivu atu halo manutensaun ba sira nia x-ray neebe mak atualmente iha.
“Hau seidauk iha informasaun katak, sira nia makina nee diak ona ka lae, hau espera katak diak ona, karik ita simu informasaun dehan makina la diak, entaun hau sei konfirma ho sira, la diak nee tanba saida, ka osan halo manutensaun mak laiha ka oinsa, karik makina nee mak tuan ona, neebe ninia sasan laiha ona, entaun Ministeriu Saude halo esforsu hodi koloka fali makina foun ba iha Baukau,”dehan nia.
(nat)