DILI – Autoridade de Inspesao e fiskalizasaun da atividade ekonomika sanitaria e alimentar (AIFAESA) hahu halao ona sosializasaun ba dekretu lei no 26 /2016 de 29 de Juni ba ajente ekonomika ou nain ba empreja atu nunee sira bele hatene dekretu lei, hodi halo atividade komersial ou negosiu tuir lei neebe iha, labele viola lei nee.
Kordenador AIFAESA Abilio Oliveira Serano hatete, AIFAESA mosu tanba halakon ispeksaun husi Ministeriu haat hanesan Ministeriu Saude, Ministeriu Agrikultura e Peskas (MAP), Ministeriu Turismu Comersiu Industria e Ambiente (MCIA) neebe durante aloka orsamentu boot, gasta ba despesa boot, aumenta funsionariu, ho ida nee AIFAESA mosu halakon despeza estadu, redus numeru funsionariu.
Tinan nee AIFAESA iha kompetensia atu halo kontrola no halo fiskalizasaun ba kualidade produtu iha ajente ekonomia ou kompania iha rai laran, liu-liu loja sira, tanba nee ohin bolu ajente ekonomia mai halo sosializasaun ba dekretu lei nee, atu sira hatene hodi halo atividade ekonomia tuir lei neebe maka iha, protese sira labele monu ba sala,’’dehan Abilio ba Jornalista Tersa (07/03/2017) iha Matadouro.
Nia hatete, agora dadaun AIFAESA mosuatu ministeriu haat nee labele halo ispeksaun tanba, dekretu lei nee lafo dalan ona, neebe AIFAESA tenke fahe informasaun ba sira atu hatene, kuandu funsionariu ruma husi institusaun hat ba halo ispeksaun sira labele atende, tanba lei lafo dalan ba sira atu halo ispeksaun, so AIFAESA deit MAKA halo ispeksaun, tanba nee agora dadaun AIFAESA tutela hela iha institusaun publiku gabinete Primeiru Ministru nian okos.
AIFAESA Harii laos hamate negosiante kiik no emprejariu maibe promove sira oinsa asegura sira nia atividade lao diak, tanba sosializasaun ida nee fahe informasaun ba operador ekonomika no nain empreja sira, bele hatene dalan bisnis nunee sira labele monu ba susar.
Nia hatete, iha dekretu lei no 26 /2016 de 29 de Juni hatete, emprejariu halo falsifikasaun ba atividade ekonomia hetan sensaun mak multa kiik ho valor osan U$ 3000 too 20.000 maibe sira kontra lei faan sasan liu prazu hetan sensaun multa ho valor osan U$ 1000 too 5000, no sasan aat estragadu multa osan U$1000 too 10.000 maibe emprejariu halo atividade ekonomia ou negosiu laiha licensia negosiu hetan multa valor osan U$ 1000 too 10. 000.
Iha fatin hanesan Alfonsius Costa Akoyt hanesan tekniku Jurista hatete, AIFAESA fahe informasaun ba dekretu lei nee, hodi asegura kualidade aihan.
AIFAESA mosu bele asegura despesa estadu, hodi kontrola atividade ekonomia iha rai laran,’’dehan Nia.
Nunee mos Lurdes Amaral hanesan partisipante hatete, Setor Privadu sai parseiru governu nian, importante emprejariu Timor oan sira bele hatene, lalaok lei hodi halo atividade ekonomia ou negosiu tuir lei, faan sasan nesecidade baziku kualidade neebe diak, atu nunee konsumidor sira sosa, labele liu prazu.
Ami senti AIFAESA halo sosializasaun dekretu lei, ami emprejariu bele hatene lei nee, halo atividade tuir lei, labele viola lei, hodi selu multa ba estadu, hanoin sosializasaun diak, parte ida ajuda halo atividade negosiu,’’dehan Nia.
Iha serimonia sosializasaun nee partisipante husi Ajente ekonomia ou nain empreja husi rai laran no estranjeriu, nomos funsionariu AIFAESA. Josefa dos Santos